Bouwstenen van materie en fundamenten van ruimte en tijd

Waaruit bestaan ruimte, tijd, en materie? Wat zijn donkere materie en donkere energie? Wat zijn zwarte gaten? Wat is de oerknal, en hoe kun je daaraan meten? Hoe ontstaan complexe structuren uit simpele bouwstenen, in het klein en in het groot, op aarde en in het heelal? Wat is de wiskunde achter symmetrie? Deze vragen liggen aan de basis van ons begrip van de natuur en onze plaats in het heelal.

Voor het effectief beantwoorden van deze en aanverwante wetenschappelijke vragen zijn waarnemingen van het heelal en experimenten in de deeltjesfysica nodig. Afzonderlijk beschrijven de sterrenkunde en de elementaire deeltjesfysica de fenomenen van hun domein op succesvolle wijze. Nu willen we deze twee disciplines onder één noemer samenvoegen en hun verbintenis met de kosmologie begrijpen. Deze route pleit voor twee grensverleggende initiatieven op Nederlandse bodem, waarin wetenschap, industrie en techniek samenkomen om fundamentele vragen over ons universum te beantwoorden.

Einstein Telescope
Ontdekkingen van grensverleggende wetenschappelijke waarde worden verwacht van de Einstein Telescope (ET), het ultieme observatorium voor het waarnemen en bestuderen van de structuur van ruimtetijd door het detecteren van zwaartekrachtsgolven.

Dutch Institute for Emergent Phenomena (DIEP)
De intrigerende mogelijkheid dat alle emergente verschijnselen manifestaties zijn van dezelfde onderliggende principes, maken het essentieel om onderzoekers uit verschillende wetenschapsgebieden samen te brengen. Om dit te bewerkstelligen is een toonaangevend internationaal instituut nodig, gewijd aan problemen op het interdisciplinaire terrein van emergent gedrag.

Lees meer over deze route in het Portfolio voor Onderzoek en Innovatie.

Boegbeeld
Jan Bouwe van den Berg (VU)
Maureen Voestermans (NIKHEF)

Trekker
Jan Pieter van der Schaar (UVA)

 

Website route Gerelateerde NWA-vragen