Het bestuur van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) geeft aan vijf KNAW-instituten in totaal 1,3 miljoen euro voor onderzoekprojecten die aansluiten bij de Nationale Wetenschapsagenda (NWA). Het gaat over onderzoek naar beloning en hersenen, naar ongelijke kansen voor jongeren, naar de invloed van sociale media op populistisch gedachtengoed, naar het aanpassingsvermogen van vogels en naar slaapproblemen bij jonge delinquenten.
The influence of attention and reward on learning in the human brain
Wetenschappers van het Nederlands Herseninstituut en het Spinoza Centre gaan kijken hoe beloning en aandacht leerprocessen in ons brein beïnvloeden. Ze kijken daarvoor onder andere met behulp van functionele MRI hoe leren de activiteit van diverse delen van de hersenen verandert. Daarnaast bekijken ze bij epilepsiepatiënten met elektroden in de hersenen, hoe het leerproces de activiteit van individuele zenuwcellen beïnvloedt. Het project sluit aan op de NWA-route ‘NeurolabNL: de werkplaats voor hersen-, cognitie- en gedragsonderzoek.’
Levensloop van jongeren in de 21e eeuw: risico’s voor toenemende ongelijkheid
Veel jongeren die rond 2000 geboren zijn, zullen waarschijnlijk ouder dan negentig worden. Onderzoekers van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut willen verschillende levensloopscenario’s schetsen van deze nu nog jonge mensen. Ze doen dat onder andere door bestaande gegevens aan te vullen met enquêtes onder zo’n duizend jongeren tussen de 15 en 30 jaar en met gesprekken met werkgevers. De scenario’s geven inzicht in de diversiteit, de ongelijkheid en de onzekerheid van de levens. En ze helpen onder andere werkgevers en beleidsmakers bij het nadenken over toekomstig beleid. Dit project sluit aan op de NWA-route ‘Op weg naar veerkrachtige samenlevingen.’
Populisme, Social Media en Religie
De Nederlandse PVV en het Duitse Pegida passen niet goed in bestaande begrippenkaders zoals links/rechts of religieus/seculier. Ook publiceren ze weinig programmatische teksten. Hoe kunnen we deze populistische bewegingen dan toch beter begrijpen? Onderzoekers van het Meertens Instituut gaan met behulp van gegevens van Twitter en Facebook na hoe het populistische gedachtengoed centrale concepten definieert zoals ‘joods-christelijk’ en ‘christelijke waarden’. Met de bevindingen uit het project kan de maatschappij beter anticiperen op polarisatie in de samenleving. Het project sluit aan op de NWA-route ‘Op weg naar veerkrachtige samenlevingen’. Lees meer informatie over het project.
Predicting the evolution of an avian trait under human-induced natural selection
Wetenschappers van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) gaan het DNA onderzoeken van de snavels van koolmezen. Uit onderzoek aan Engelse mezen blijkt namelijk dat de snavels groter zijn als de vogels bijgevoerd worden. De vraag is of die verandering ook in het DNA van de mezen is terug te vinden. De achterliggende evolutionaire principes die het onderzoek oplevert over selectiedruk, zijn van toepassing op andere gewervelden zoals vissen en zoogdieren. Het project sluit aan op de NWA-route ‘De oorsprong van het leven – op aarde en in het heelal.’
The role of early life and current sleeping problems to brain structural and functional features that predispose to forensic behavior
Wetenschappers van het Nederlands Herseninstituut willen bestuderen of jongeren die structureel slecht slapen zich asociaal gaan gedragen. De onderzoekers gebruiken hiervoor onder andere de vragenlijsten en MRI-scans die de afgelopen jaren zijn verzameld onder duizenden Rotterdamse jongeren die nu 14 jaar oud zijn. Daarnaast kijken ze naar de scans van 354 kinderen die al voor hun twaalfde gearresteerd werden en daardoor een risicogroep vormen. Dit project sluit aan op de NWA-route ‘NeurolabNL: de werkplaats voor hersen-, cognitie- en gedragsonderzoek’.
NWA-startimpuls voor KNAW-instituten
De KNAW meldde in de Strategische Agenda 2016-2020, Wetenschap verbindt, dat ze het onderzoek van de instituten sterker wil verbinden met elkaar en met de maatschappij. De KNAW heeft daarom onder andere 1,3 miljoen euro beschikbaar gesteld voor KNAW-initiatieven die aansluiten bij de acht routes in de Nationale Wetenschapsagenda waarvoor het ministerie van OCW geld heeft vrijgemaakt. Door deze impuls kunnen nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan tussen wetenschap en praktijk.
bron: Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)